Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) desteğiyle, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi ve Moğolistan Kültürel Miras Merkezi araştırmacıları tarafından Moğolistan’daki Göktürk dönemine ait eserlerin restorasyonu gerçekleştirildi.

Proje kapsamında, Arhangay, Övörhangay ve Töv vilayetlerinde bulunan, tahrip olmuş ve risk altındaki Göktürk dönemi eserlerinin fotogrametrik dokümantasyonu, restitüsyonu, restorasyonu ve bakımı yapıldı. Moğolistan’da bugüne kadar keşfedilen ve Tunç Çağı’ndan itibaren Göktürk, Uygur, Kitan ve Moğol dönemlerine tarihlenen 785 taş babanın büyük bir kısmının Göktürk dönemine ait olduğu biliniyor. Mezar veya mezar komplekslerinin bir parçası olan bu taş babaların önemli bir bölümü müzelere nakledilmemiş olup doğada tahribata açık şekilde bulunuyor. Bu çerçevede, yüksek risk altında olduğu belirlenen 10 insan figürlü taşın restorasyonu için çalışma başlatıldı.

Restorasyon süreci, TİKA tarafından Moğolistan Kültürel Miras Merkezi’ne daha önce temin edilen mobil laboratuvar aracılığıyla yürütüldü. Çalışmalar, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi-Moğolistan Devlet Üniversitesi Türkoloji Araştırma Enstitüsü Türkiye Ofisi Müdürü Prof. Dr. Şaban Doğan ve Moğolistan Kültürel Miras Merkezi uzmanlarının liderliğinde gerçekleştirildi. Ekip, proje süresince yaklaşık 4 bin kilometre yol katederek Ongi Nehri Kompleksi, Öngöt Kompleksi, Altan Sandal Dağı Kompleksi, Honiçiyn Gol ve Godron Tolgoy gibi Göktürk dönemine ait anıtları inceledi.

Proje kapsamında, bu eserlerin detaylı fotogrametrik dokümantasyonu yapılarak, tarihi yapıların korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla restorasyon ve bakım çalışmaları tamamlandı.